Kanserde Ağrıyı Tedavi Stratejisi

• Değerlendirme – Ağrının en iyi bi­çimde kontrol edilebilmesi için vazge­çilmez bir adımdır. Burada ağrının psi­kolojik bileşenlerinin de unutulmaması gerekir.

Hastanın kanser hastalığıyla ilgili durumu derinliğine irdelenirse, hastada ve hastanın günlük yaşamında ağrının neden olduğu kısıtlamalar, ağrının uy­kuyla ilişkisi, analjezik (ağrı giderici) ilaçların kullanılmasına bağlı alerjiler ortaya konabilir.

Ağrıyı yenmek için daha önce denenmiş ilaçlar kullanılabi­lir; hastanın daha önceki “psikolojik” yaşamıyla ilgili bilgiler de yararlı ola­bilir. Her durumda hastanın tanımladığı belirtilere güvenmek gerekir. Yani has­tanın var olduğunu söylediği ağrıya inanmalı, onda olması gerektiği düşü­nülen ağrı göz önüne alınmalıdır.

Bazı olgularda öncelikle radyolojik ya da sintigrafik incelemelere gerek du­yulabilir. Bu incelemeler ağrının kökeninin kesinlikle belirlenmesini ve özgül bir kanser tedavisinin gerekip gerekme­diğinin anlaşılmasını sağlar. Bu durum­larda incelemelerin kâr-zarar bilançosu­nu dikkatlice değerlendirmek, özellikle de incelemelerin yol açabileceği ruhsal ve fiziksel gerginliği göz önüne almak gerekebilir. Kanser ağrılarının dinamik bir süreç izlediği unutulmamalıdır. Has­tayı düzenli olarak değerlendirmek, özellikle de belirtilerde kayda değer bir artış olup olmadığını gözden geçirmek gerekir.

Kanser ağrılarının toplumsal yönü de asla göz ardı edilmemelidir: Ekonomik açıdan düşkünlüğün ve bir türlü bağla­namayan emekli aylığının yol açabilece­ği kaygılar da hastanın ağrısını olumsuz yönde artırır; bu konuda bir sosyal hiz­met görevlisinin yardımı önerilir.

• Tedavi – Aşamalı bir strateji izlen­melidir. Önce özgül tedaviye başlanma­lı ve bununla birlikte ya da bunun ar­dından belirtilere yönelik ağrı kesici te­davi uygulanmalıdır. Tümöre karşı te­davi de asla bir yana bırakılmamalı, hatta hastalığın ileri evrelerinde de sür­dürülmelidir. Her durumda ve her za­man hastanın yaşamını kolaylaştırma amacı güdülmelidir.

Özgül Tedaviler

Onkolojide kemoterapi (kimyasal teda­vi) ya da hormon tedavisi sinirlere, da­marlara ve İç organlara baskı yapan tü­mör kütlelerini küçültmek ya da kemik­lere sıçramış lezyonların yeniden kireç­lenmesini sağlamak amacıyla kullanılır. Kemoterapi özellikle testis ya da yumurtalık tümörlerinin metastazlarının ya da lenfomların oluşturdukları bü­yük lenf bezi kütlelerinin küçültülmesinde oldukça etkilidir.

Hormon tedavi­si, örneğin yüksek dozda progesteron uygulanması, ağrıyı kendi başına azal­tabileceği gibi, lezyonların kireçlenme­sini sağlama, hipofiz düzeyinde etkide bulunma ya da kemikteki lezyon bölge­sini etkileyerek bu bölgedeki ağrı eşiği­ni yükseltme yoluyla da ağrıyı hafifle­tebilir. Bir başka özgül tedavi de kafai­çi basıncın artmasına bağlı baş ağrılarında ya da memenin alınmasına bağlı lenf yolları tıkanmalarında başvurulan kortizon tedavisidir.