Kemikler

Bütün omurgalı hayvanlarda olduğu gibi insanlarda da iskeleti yapan kemiklerdir. İskelet ve kemiklerin yapı ve özelliklerini inceleyen bilime osteoloji denir. İnsan is­keleti uzun, yassı, kısa ve düzensiz kemik­ler gibi isimler alan iki yüzden fazla ke­mikten meydana gelir. İskelet kemikleri değişik miktarda yumu­şak spongiosa denen süngerimsi dokuyla, kompakta denen sağlam, yoğun, kabuk dokusundan yapılmıştır. Kemikler embriyo devresinde elastik bir bağ dokusu olan kı­kırdaktan gelişirler. Önce birkaç kemik çe­kirdeği oluşur ve ondan sonra kemik do­kusunda gelişme süreci başlar. Kemik do­kusunun yapısında bulunan kalsiyum ve fosfor elementlerinin önemi büyüktür. Spongiosa oyuklarında kırmızı kemik iliği, uzun kemiklerin ortasındaki boşluklarda ise yağdan zengin sarı kemik iliği vardır.
Doğuşta kan hücrelerinin yapıldığı bölge olduğundan bütün kemiklerin iliği aktiftir ve kırmızıdır. Zamanla kırmızı ilik azalır.
Bazı ağır kanamalarda uzun kemiklerin sında kalan sungerımsı kemik dokusundan yapılmışlardır Örnek olarak kafatası, kal­ça, kürek ve kaburga kemiklerini sayabi­liriz. Kısa kemiklerin yapısı uzun kemıklerınkıne benzer El ve ayak parmak kemikleri bu tiptendir Düzensiz kemikler de sunge­rımsı kemik dokusundan yapılmış olup sert kemik tabakasıyla kaplıdırlar Bunlara ör­nek olarak omur ve bilek kemiklerini sa­yabiliriz Kemiklerin büyümesinde osteoklast ve osteoblast denen hücreler rol oynamaktadır Osteoblastlar bağ dokusunun kemik doku­su sekline dönüşmesini, osteoklastlar ise kemiğin yıkılmasını ve emilmesini sağlar­lar Çocukluk ve ergenlik çağlarında yapı­lan kemik dokusu kemik yıkımından faz­ladır Erişkinlerde bu oran dengede, yaşlı­lıkta ise tersine dönmektedir Bundan do­layı yaşlılıkta ve bazı kemik hastalıkların­da kemik dokusu gevşer kemiklerde kal­siyum eksikliğine bağlı boşluklar (osteoporoz) meydana gelir Bu gibi yaşlı kimseler­de kolaylıkla kemik çatlakları ve kırıkları oluşur ve ağrılar gorulur