Merzancoş
Özellikleri:
♦ Meşhur bir ottur. Balık otu, Sıçan kulağı, Can otu, Merzankuş ve Merdkuş da derler.
♦ Bostanî çeşidine Balık otu derler. Üç çeşidi olur.
♦ Merzancoş üçüncü derecede sıcak ve kurudur. Kokusu güzeldir.
♦ Tadında bir miktar hararetle beraber lâtif keskinliği vardır.
Faydaları:
*. Merzancoşu Bal suyuyla kanatıp içmek; henüz başlayan istiska’ya, güçlükle tebevvül edene (işeyene) ve karın ağrısına faydalıdır.
* Hayızı idrar ederf
* Rahim yelini dağıtır.
* Merzancoş otunu içmek yahut suda kaynatıp başa yakı etmek dimağının ve sinirlerin soğuktan olan balgamı hastalıklarına faydalıdır.
* Meselâ Saraya Sebat hastalığına, tamlaya, sinir bozulmasına, uyuşmağa ve devamlı baş ağrısına Merzancoşu su ile veya serkencebinle yahut Meyan köküyle suda kaynatıp içmek; güçlükle soluk alıp vermeğe iyi gelir ve iç azaların tıkanıklığını açmak için faydalı ve gereklidir.
* Merzancoş otunu gül suyuna koyup başa yakı etmek soğuk ahladdan meydana gelen dimağ hastalıklarına faydalıdır.
* Karanfili dövüp bir bez içinde Merzancoş ile beraber o gül suyunda kaynatsalar tesiri çok ve kavi olur.
* Kuru Merzancoş otunu dövüp tozunu buruna çekmek aksırtır. Zükkemi giderir. Başı temizleyip ısıtır. Keza usaresini buruna çekseler de aynı işi görür.
* Merzancoş otunu dövüp usaresini yahut taktır edilmiş (damla damla çıkarılmış) suyunu biberle ve Kunduz havasıyla karıştırıp içine bir tüy batırarak saralı kimsenin burnuna yahut Sabat hastalığından yatan adamın burnuna akıtsalar ayılıp kendine gelir.
* Eğer bu devayı (ilâcı) dil üzerine sürseler nutku tutulup konuşamayan kimsenin dili çözülür ve o kimse yine konuşur.
* Merzancoş otundan ufak ufak parçalar yapıp ve bezden küçük bir keseye koyarak ucuna iplik bağlayarak Perce sakulsa kadının tutulan hayız kanını akıtır.
* Merzancoşu tuz ve sirkeyle dövüp Akrep soktuğu yara üzerine yakı etmek faydalıdır.
* Merzancoş çiçeğini ve otunu bir keseye koyup sıcakleyin mide üzerine bastırmak ağrısını giderir.
* Merzancoş usaresini kulağın etrafına vurmak kulağın gürültüsünü giderip iyi işitmesini sağlar.
* Merzancoşu hamurla gözde olan sıcak şişlere yakı etseler faydalıdır. Suyunu damzırsalar kulak ağrısını giderir,
* Vücudun bir yerine demir tel vb. girse yahut diken batsa Merzancoşu dövüp üzerine yakı etseler çıkarır,