Mevsimlik Bozukluklar

Mevsimlik bozukluklarda (SAD), kişiler, sonbaharın başında gelip ilkbaharda dinen üzüntü, depresyon ve yorgunluk yaşarlar. Özellikle, kış gecelerinin çok uzun olduğu dünyanın en kuzey ve en güney bölgelerinde, güneş ışığının az olmasından kaynaklanır. Takriben on milyon Amerikalının SAD’den muzdarip olduğu tahmin edilmektedir.

Kadınlarda, erkek­lere oranla dörde bir oranında daha fazla görülür. Her ne kadar SAD çocukları bazen etkilese de, kişilerin çoğunda semptomlar 20’li yaşlarda ortaya çıkar.

İlim insanları, buna neyin sebep olduğu hususunda emin değildir. Popüler bir teoriye göre, bu durumdan muzdarip olan kişilerde haddinden fazla melatonin bulunmaktadır. Melatonin, vücudun içsel saatinden sinyaller taşıyan bir hormondur. Diğer ilim insanları, SAD’li kişilerin, serotonin ve dopamin adlı nörotransmiterlerde bir dengesizlikten muzdarip olduğuna inanmaktadır.

Semptomlar

Kış aylarında depresif ve letarjik (uyuşuk) hissetmeye ilave olarak, baş ağrılarınız olabilir ve iştahınız artabilir. Evvelce zevkli bulduğunuz aktivitelere olan ilginizi kaybe­debilir, aşırı uyuyabilir, kendi­nizi yaşamdan çekebilir ve sinirli hissedebilir ve ayrıca konsantre olma zorluğu yaşayabilirsiniz. SAD olarak tanımlanabilmesi için semptomların en az peş peşe iki sene vuku bulması gerekir.

Tedavi Seçenekleri

SAD, antidepresan ilaçlar, özellikle selective serotonin reuptake inhibitörleri ile, etkin bir şekilde tedavi edilebilir. Işık tedavisi de, bir hayli az yan etki ile, gayet etkili olabilir. Tedavi, bir özel parlak ışık kaynağına bir metre kadar mesafede oturarak, kış şartlarının az gün ışığını takviye etmek şeklindedir. Işık kaynağına maruz bırakılırsınız ve rasgele buna doğrudan bakarsımz. Tavsiye edilen ışık şiddeti, normal oda ışığından 5 ila 50 kere daha parlaktır. Işığın şiddeti ne kadar büyük olursa, iyileşmenin o derece hızlı olacağına dair kanıtlar vardır.

SAD’den muzdarip kişilerin çoğu, ışık terapisine başladıktan 2 ila 14 gün sonra kendilerini daha iyi hissetmeye başladıklarını rapor etmektedir. Işık tedavisi eğer durdurulursa, kişiler genellikle süratle kötü duruma dönmektedir.

Işık terapisi her ne kadar çoğu kişi için güvenli görünse de, göz yorgunluğu, baş ağrısı, uykusuzluk  ya da sinirlilik gibi hallere neden olabilir. Maruz kalma zamanının azaltılması veya biraz daha uzağa oturmak, genellikle sorunu çözer. Güneş ışığının en bol olduğu saatlerde yapılacak günlük yürüyüşler de tedaviyi destekleyebilir.