Diş Macunu

Etkili ağız temizliği ve bakımı her gün dişlerin doğru bir biçimde fırçalanmasıyla elde edilir. Ayrıca diş ipinin de sık sık kullanılması gerekir.

Diş macununun başlıca yararları aşağıda sıralanmıştır:

• İçerdiği hoş kokulu katkı maddeleri­ne bağlı olarak ağızda bir ferahlık duy­gusu uyandırdığından, diş fırçalamayı daha zevkli hale getirebilir.
• İçerdiği aşındırıcı, yüzey gerilimini azaltıcı ve köpük yapıcı maddelerle bakteri plaklarının temizlenmesini ko­laylaştırır.
• “İlaçlı” diş macunlan aracılığıyla diş yüzeylerini koruyucu ya da tedavi edici etki gösteren flüorürler, mikrop öldürü­cüler ve duyarlılığı azaltan kimyasal maddelerin yerel olarak düzenli biçim­de uygulanmasını sağlar.

Plakların yok edilmesini kolaylaştır­mak İçin bazı diş macunlarına aşındırıcı etkisi olan maddeler katılmaktadır. Bu maddelerin çok düşük oranlarda bulun­ması ve tanecik boyutlarının çok küçük olması gerekir. Tersi durumda diş mine­si zarar görebilir.
“Beyazlatıcı” olduğu belirtilen diş macunlan kullanılmamahdrr. Bu tip macunlar yüksek aşındıncı etkileriyle uzun süre kullanım sonucu diş minesi­nin parlaklığım yok eder.

“İlaçlı” diş macunlarının özenli bir fırçalamaya ve diş ipi kullanmaya gerek kalmadan diş temizliğine yeteceğini dü­şünenlerin sayısı oldukça kabarıktır. Bu görüşün doğru olmadığını hemen belirt­mek gerekir.
Klorheksidin dışında, diş macunlarına eklenerek diş etleri üzerinde tedavi edici etkisi olduğu öne sürülen madde­lerin bu tür etkileri yapılan hiçbir bilim­sel araştırmada kanıtlanamamıştır.

Bazı diş macunlarında yer alan mik­rop öldürücü maddelerin plaklar üzerin­deki etkisi yeterli bir koruma sağlaya­mayacak ölçüde kısa sürelidir. Plak gelişimini önleyici etkisi kanıt­lanmış tek kimyasal bileşik olan klor­heksidin ise kısa süreli ve denetimli kullanılmalıdır. Çünkü bu madde ağız­da bazı yan etkilere yol açabilir. Örne­ğin 10-15 günlük kullanımlardan sonra, dişlerin yüzeyinde ve dil sırtında kirli sarı renklenmeler ortaya çıkabilir. Ayrıca tat almada geçici bir değişikliğe ve ağız epitelinde pullanmaya neden olabi­lir.

Flüorlu diş macunlan da ilaçlı diş macunlan grubunda sayılır. Birçok de­neysel araştırmanın gösterdiği gibi flü­orlu diş macunlarının düzenli kullanımı diş çürüklerini yüzde 15-40 oranında azaltmaktadır. Bu sonuçlar flüorlu diş macunlarının etkili bir koruma sağladı­ğını açıkça ortaya koymaktadır.
Diş macununun içerdiği flüor dişler üzerindeki koruyucu etkisini üç ayn yoldan gösterir:

• Diş minesinin en üst katmanlarına yerleşerek bakteri plaklarının neden ol­duğu asitlere karşı dişlerin direncini artırır.
• Çürümenin başladığı dişte mineral birikimini olumlu yönde etkiler. Bir yandan diş minesinin yitirdiği kalsiyu­mun yerini alırken, bir yandan da tükü­rükteki kalsiyum ve fosfatların çökme­sini, çürük dişin yeniden kalsiyum tut­masını kolaylaştırır.
• Bakterilerin özellikle şekeri parçala­yarak asit oluşumuna yol açan enzimle­ri üretmesini engeller. Bakteri metabo­lizmasını ketleyen bu etki plak oluşu­munu da şuurlar.
Bakteri plakları diş çürükleri ve di­şeti iltihaplarının oluşumunda belirleyi­ci bir rol oynar. Bu plaklar besin alı­mından birkaç saat sonra oluşup dişe yapıştığı için doğru ağız temizliği aşağı­da belirtilen üç temel kurala uyarak sağ­lanabilir.
• Her öğünden sonra en az 3 dakika sü­reyle dişleri fırçalamak ve en azından her akşam yemekten sonra diş ipi kulla­narak günlük ağız temizliğini tamamla­mak.
• Öğünler arasında bir şeyler atıştırma­mak.
• Tatlı içecek ve yiyeceklerden sonra dişleri temizlemek. Daha önce de belir­tildiği gibi şekerler, bakterilerin temel enerji kaynağım oluşturur. Bakterilerin parçaladığı şekerler diş minesinde çürü­meyi başlatan asitlere dönüşür.