Karaciğer Naklinin Uygulanmadığı Durumlar

Karaciğer naklinin gerektiğine karar ve­rildikten sonra hastada naklin uygulan­masını kesinlikle engelleyecek bir soru­nun olup olmadığının anlaşılması için çeşitli incelemeler yapılmalıdır.

Artan deneyimlerin ışığında bugün daha çok sayıda durumda karaciğer nakli sakıncalı görülmektedir.

Alkolizm ve böbrek yetmezliği dışında şu durum­larda da karaciğer nakli uygulanmama­lıdır:

• Vücuda yayılmış sepsis;

• Karaciğer dışındaki organlardan birin­de kötü huylu tümör;

• İleri evrede kalp – akciğer hastalığı;

• AİDS.

Ayrıca bazı klinik durumlarda kara­ciğer nakli yapmak görece sakıncalıdır. Gittikçe daha katı testlerin uygulandığı bu durumlarda karaciğer nakli yapıla­bilse de riskler kaçınılmaz biçimde yük­sektir.

Karaciğerin kapı toplardamarının pıhtıyla tıkanması gibi karaciğer nakli­ne engel bir durumla karşılaşılan bazı hastalarda ise günümüzde etkinliliği ka­nıtlanmış olan trombektomi (damar içindeki pıhtının çıkarılması) yöntemi uygulanarak karaciğer nakli yapma ola­nağı yeniden yaratılabilmektedir.

Hastanın yaşı da yeniden değerlen­dirilmesi gereken bir etkendir. 1980’lere değin 50 yaşın üstündeki hastalara kara­ciğer nakli hemen hiç uygulanmamak­taydı. Daha sonra bu sınırın çok kesin olmadığı görüşü belirmiş, deneyimler daha yaşlı kişilerde de karaciğer nakli­nin başarıyla uygulanabileceğini ve bunların nakilden sonra çalışma yaşa­mına geri dönebileceklerini göstermiş­tir.

Karaciğer naklinin ne zaman uygu­lanması gerektiği sorunu ise daha karmaşıktır. Değerlendirme çok zordur; hem temeldeki karaciğer hastalığının ve hastanın öyküsünün özelliklerine, hem de naklin sağlayacağı gerçek olanaklara bağlıdır.

Örneğin sirozlu hastalarda nak­lin hastalığın İleri bir evresinde yapılma­sı ve böylece hastanın beklenen ömrünü önemli ölçüde uzatması gerekir. Ama cerrahi girişim aynı zamanda hastanın bu işlemden yarar görebileceği kadar erken dönemde yapılmalıdır.

Karaciğer naklinin uygulanabileceği çok sayıda karaciğer hastalığı vardır. Bunlardan bazıları ender görülen hasta­lıklardır; bazıları da sık rastlanan ve na­kilden önce iyi değerlendirilmesi gere­ken rahatsızlıklardır.

Bu bölümde ve sonraki bölümlerde örnek olarak şu hastalıklar ele alınacak­tır:

• Birincil karaciğer tümörleri ;

• Kronik ve safra kanallarını tıkayan ka­raciğer hastalıkları;

• Kronik hepatitler ve erişkinlerdeki si­rozlar;

• Öldürücü hepatit;

• Çocukluk çağında görülen karaciğer hastalıkları.