Paraziter Hastalıklar

insan vücudunda parazit yani asalak ola­rak yaşayan ve haslık etkeni olan pek çok mikroorganizma vardır. Bunlar, tıp di­linde protozoa adı verilen tekhucreli hay­vanlardır. Bu cumledî.n olmak üzere, Kalınbarsakta dizanteri hastalığına yol açan amipler başta gelir. Entamoeba histolitika adı da verilen bu amip kalınbarsak boş­luğunda asalak olarak yaşar ve bazı bar­sak bozukluklarına neden olurken bazı kimselerde ise hastalık yapmaz. Bu 12-15 mikron kadar küçük amip evrimi sırasında dokularda yaşayan şekillerine dönerek ba­zen karaciğere ve hatta beyne yerleşebi­lir. Amiplerin meydana getirdiği karaciğer apsesi ağır bir hastalık tablosu gösterir.
Sineklerle insana taşınan ve sıtma hasta­lığına neden olan plenmodiumlar da tek hücreli parazitlerdendi . Evrimlerini eşeyli veya eşeysiz olarak he.m sivrisinekte hem de insanın kanında sürdürürler. Plasmo-diumların 4 çeşidi vardır. Plasmodium fal-cıparum, plasmodium vivax, plasmodium ovale ve plasmodium malaria. Bunlardan plasmodium vivax, tersiyana sıtması de­nen hastalığı meydana getirir. Parazitin kanda çoğaldığı zamanlarda yani her üç günde bir ateş yükselmesi vardır. P. Falciparum’un neden olduğu sıtma şeklinde ise ateş 3 günde bir artmakta fakat daha ağır seyretmektedir. P. Malarianın neden oldu­ğu hastalıkta ise ateş 4 günde bir görül­düğünden adına kuartana sıtması denmiş­tir. Trıpanosoma cinsi parazitler de tekhücreli hayvanlardır ve flajel denilen kamçıları var­dır. Ceçe sinekleri (Glossina)’nin ısırma­sıyla insana bulaşan uyku hastalığı en cok Afrika’da görülür ve bu bakımdan hastalı­ğa Afrika tripanosomiyazı adı da verilir. Amerika’da görülen Chagas hastalığının etkeni olan triponosoma cruzi de kamçılı bir hayvandır. Yaptığı hastalığa Amerikan tripanosomiazı da denir. Bulaşma biçimi ve klinik özellikleri bakımından uyku has­talığından tamamiyle farklıdır. Tahtakuru-larının dışkılarıyla insana geçer, lenf doku­sunda, gözde, iç organlarda yerleşebilir. Amerika’da bu hastalığa doğum sırasında veya emzirme esnasında yakalananlar da görülmektedir. Dalgalı yüksek ateş, karaciğer ve dalak büyümesi gibi belirtilerle akut veya kronik seyreden vakalar vardır. Kamçılı parazitlerden Leyşmanya adı ve­rilen ve flebotom denen tatarcıklarla insa­na gecen tekhücreli hayvanların da 3 çe­şit hastalık yaptığı görülmektedir. Kala-Azar denilen hastalık Leishmania adı verilen parazitin, karaciğer, dalak, lenf dü­ğümü gibi ic organlarda birikmesi sonucu meydana gelir. Parazit,evrimini tilki, kurt gibi vahşi kemiricilerde ve köpekte tamam­lar ve tatarcıklarla insana geçer. Hastalık sıtmaya benzer bir şekilde ateş ile başlar, lenf bezleri şişer, dalak büyür. Teşhis kan muayenesi ile yapılır. Leyşmanya parazitlerinin deride yaptıkla­rı hastalıklardan birisi de, ülkemizde şark çıbanı (oriental sore) olarak bilinir. Leish­mania tropioa adındaki parazitin tatarcık­larla bulaşması ile hastalık deride şişlik şeklinde başlar. Yara daha sonra çıban halini alır ve yerinde iz bırakarak iyileşir. Leishmania Braziliensis tipindeki parazitle­rin yaptığı bir hastalık olan Espundiada ise ağız ve burun mukozasına yerleşen pa­razitler daha ağır tahribata yol acar. Kamçılı parazitlerden Giardia veya Lamblia adı verilenler barsaklarımızda giardiyaz veya lambliyaz denen hastalıkları meyda­na getirirler. Karın ağrısı, ishal şeklinde belirtiler verirse de özellikle çocuklarda görülen bu hastalık pek farkedilmez. Teş­his için parazitin dışkı muayenesinde tespit edilmesi gereklidir. Tedavide antiparaziter ilaçlardan Metronidazol kullanılmak­tadır. Özellikle cinsel organlarda ve boşaltım or­ganlarında yaşayan kamçılı parazitlerden Trikomonas vaginalis kadınlarda sık görü­len ve trikomaniyaz denilen bir hastalığın etkenidir. Badem şeklindeki parazitin boyu 10-30 mikron kadar olup cok hareketlidir. Önünde 3-5,arkasında 1 tane kamçısı var­dır. Kadınlarda idrar ederken yanma, akıntı ve kaşıntı şeklinde belirtiler veren trikomoniyaz hastalığı, aynı belirtilerle erkek­lerde de görülür. Daha çok cinsel ilişkiyle her iki cinse de bulaşabilen, hatta kız ço­cuklarında da görülen bir hastalıktır. Te­davisinde antiparaziter ilaçlardan metroni­dazol, (Flagyl), nitrimidazin (Naksojin) hem ağız yoluyla, hem de vaginal yoldan kul­lanılmaktadır. Domuzlarda yaşayan ve kirpikli tekhücrelilerden Balanîidium coli’nin insanlarda yaptığı hastalığa Balantidiyaz denir. İshal ve kabızlık şeklinde belirti veren iki tab­losu vardır. Antibiyotiklerle özellikte Terramisin ile tedavi edilir. Toksoplazma hastalığının etkeni olan To-xoplazma gondii de yaygın olarak insanlarda ve hayvanlarda yaşayan Dır parazit­tir. Kadınlarda düşük nedeni olabileceği ve doğacak çocuklarda gelişim bozukluk­larına yol açabileceği için önem kazanmış bir hastalıktır. Parazit genellikle kedi, kö­pek gibi hayvanlarda bir hücre içinde ya­şar, parazit zorunlu hücre içi asalağı oldu­ğu için hücre dışında yaşayamaz. Hasta­lık insana çiğ veya iyi pişmemiş et yemek suretiyle veya kedi dışkısıyla kirlenmiş be­sinlerdeki sporozoitlerin yenmesi suretiyle geçmektedir. Ayrıca annenin toxoplazma hastalığına ya­kalandığı gebelik dönemine göre parazit anneden fetüse geçerek onun doğuştan hastalıklı olmasına neden olabilmektedir. Tedavisi sulfamidlerle (Baotrim) yapılmak­tadır.

“Daha ayrıntılı bilgi için lütfen aşağıdaki videoyu sonuna kadar dikkatle izleyin”