Felç Tedavisinde Ev mi? Hastane mi?

Felç (beyin iktusu) sanayileşmiş toplumlarda kötürümlüğe yol açan başlıca nedendir. Felç ölüme yol açan hastalıklar arasında ise üçüncü sırada yer alır. Bu nedenle felç geçiren hastalara doğru bir rehabilitasyon programının uygulanması çok önemlidir. Ağır hasar gören felçli hastalarda psikolojik yaklaşımın da tedavide önemli bir yeri vardır.

Ev mi? Hastane mi?

Felçli hastalarda rehabilitasyonun tartış­maya en açık olan noktası budur. Evde yapılacak rehabilitasyonun da çok iyi sonuçlar sağlayabileceği kuşku götür­mez. Ama başarı olasılığı her şeyden önce uygulanacak fizik tedavinin etkisi­ne ve bu tedavinin meşguliyet tedavi­siyle desteklenmesine bağlıdır.

Ayrıca tedavinin evde yürütülmesi, ev halkının hastaya yardım edecek yetkinlikte ol­masını gerektirir. Genellikle ev halkının da katılımıyla gerçekleştirilen rehabili­tasyon tedavisinin hastanede yapılan te­daviden daha iyi sonuçlar vereceği dü­şünülür. Ama hastanın hiç hareket ede­memesi ve bazen idrarını tutamaması gibi durumlarda ev halkını, bedensel yorgunluğun ve duygusal gerginliğin beklediği unutulmamalıdır.

Ev halkının bu güçlüklere göğüs gerebilmesi için çok iyi hazırlanmış olması gerekir. Aile bireyleri 24 saat boyunca hastaya yardı­ma hazır bulunurken, hastanın bağımsız yaşamına geri dönmesine destek olacak enerjiyi ve duygusal dengeyi koruyabil­melidir.

Çoğu aileler, özellikle de yaşlı kişilerden oluşanlar bu gerekliliklere yanıt verecek durumda değillerdir: Bu kişiler genellikle hastanın isteklerine aşırı duyarlılıkla yaklaşmalarının yol açtığı sorunlarla karşı karşıya kalırlar. Başlangıçtaki gerekliliği kaçınılmaz olan yardımların, zamanla hastada ba­ğımlılığa dönüştüğünü fark eden ev hal­kı kendini bir kısırdöngü içinde bulur. Bütün bu güçlükler göz önüne alındı­ğında evde rehabilitasyonun neden çok az sayıda ailede başarılı sonuçlar verdi­ği kolayca anlaşılabilir.

En azından erken nekahet dönemin­de felçli hastanın hastanede kalması yeğlenir, çünkü felcin yol açtığı bozuk­lukların belirlenmesi ve değerlendiril­mesi hastane ortamında yapılmalıdır. Hasta bu dönemin ardından taburcu edilerek poliklinik takibine alınır. Böy­lelikle uzun süreli rehabilitasyon prog­ramı için sağlam bir zemin de hazırlan­mış olur.

Bir rehabilitasyon programının başarısı için belirleyici etkenlerin başında güven gelir. Hasta ve yakınlarının fizik tedavi uzmanlarına güven duyması ve onların çabalarını takdir etmesi tedavi­nin daha da başarılı olmasını sağlar.

Evde yapılacak tedavi genç hasta­larda, yaşlı hastalarda olduğundan daha başarılı sonuçlar verir.

Aile Yakınlarının Tedaviye Katılımı

Hastayla evde ilgilenecek kişinin reha­bilitasyon programına daha başından katılması büyük önem taşır. Böylelikle hasta yakınlarının suçluluk duygusuna kapılmaları ve aşırı koruyucu davranış­lar içine girmeleri önlenir.

Aile bireylerinin yemekte, fizik te­davide ve öteki etkinliklerde hastanın yanında olmaları, onun sorunları konu­sunda bilgi sahibi olmalarını sağlar.